تفاوت اصلی بین سخت افزار و نرم افزار در این است که سخت افزار به اجزای فیزیکی کامپیوتر اشاره دارد در حالی که نرم افزار شامل مجموعه دستورالعملهای داده شده به کامپیوتر برای انجام یک کار خاص است.
در دنیای فناوری نمیتوان انکار کرد که رایانهها در همه جا وجود دارند و تقریباً به یک نیاز برای هر تجارت تبدیل شدهاند. سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر دو جزء ضروری یک کامپیوتر هستند. همانطور که اشاره شد سخت افزار به اجزای محسوس و فیزیکی کامپیوتر اشاره دارد و نرم افزار مجموعهای از دستورالعملها است که برای انجام کار باید در سخت افزار بارگذاری شود. بنابراین نرم افزار به صورت یک رابط بین کاربر و سخت افزار عمل میکند. در ادامه با این دو بخش بیشتر آشنا خواهیم شد.
سخت افزار کامپیوتر چیست؟
سخت افزار به اجزای فیزیکی کامپیوتر اشاره دارد. این اجزا ملموس هستند و بدون آنها هیچ راهی برای ورودی داده یا اجرای برنامهها وجود نخواهد داشت. مادربرد، واحد پردازش مرکزی (CPU)، حافظه، هارد دیسک، مانیتور، منبع تغذیه و درایوهای نوری از مهمترین سخت افزارهای کامپیوتری هستند.
انواع سخت افزار کامپیوتر
سخت افزار رایانه به 4 دسته اصلی دستگاههای ورودی، دستگاههای خروجی، دستگاههای ذخیرهسازی ثانویه و اجزای داخلی یا دستگاه های پردازش تقسیم میشود:
دستگاه های ورودی
دستگاههای ورودی اجزایی هستند که دادهها را به رایانه ارسال میکنند. صفحهکلید، و اسکنر، جوی استیک، قلم نور، اسکنر، میکروفون، و بارکد خوان نمونههایی از دستگاههای ورودی هستند.
دستگاه های خروجی
دستگاههای خروجی دستگاههای جانبی هستند که دادهها را از رایانه دریافت میکنند. مانیتور و چاپگر نمونههایی از دستگاههای خروجی هستند.
دستگاه های ذخیرهسازی ثانویه
دستگاههای ذخیرهسازی ثانویه دستگاههایی هستند که دادهها را تا زمان حذف یا لغو، ذخیره میکنند. بنابراین، حافظه غیرفرار هستند و خاموش کردن دستگاه موجب حذف دادههای موجود در دستگاههای ذخیره سازی ثانویه نمیگردد. هارد دیسک، سی دی، دی وی دی، فلاپی دیسک، درایوهای حالت جامد چند نمونه از دستگاههای ذخیره سازی ثانویه هستند.
اجزای داخلی یا دستگاه های پردازشی
اجزای داخلی عناصری هستند که به طور مستقیم با عملکردهای اصلی رایانه در ارتباطند. CPU، RAM، ROM و مادربرد نمونههای از اجزای داخلی هستند.
نرم افزار چیست؟
نرم افزار مجموعه ای از دستورالعملهاست که به کامپیوتر می گوید چه کاری انجام دهد که میتواند به سادگی یک خط کد برای انجام یک عمل خاص باشد و یا یک سیستم پیچیده با میلیونها خط کد برای اداره یک سازمان بزرگ باشد. سیستمعاملها، برنامهها، بازیها و پخشکنندههای رسانه برای پخش فایلهای صوتی و تصویری برخی از نمونههای رایج نرم افزار هستند. سیستم عاملها ابتداییترین نوع نرم افزار هستند که منابع سخت افزاری و نرم افزاری کامپیوتر را مدیریت میکنند.
لازم به ذکر است که گرایش نرم افزار یکی از گرایشهای محبوب کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر است که امکان گسترش تخصص و تجربه در توسعه و مدیریت نرم افزارهای پیچیده و کاربردی را برای دانشجویات علاقهمند فراهم میکند.
انواع نرم افزار کامپیوتر
3 نوع نرم افزار اصلی وجود دارد: نرم افزارهای برنامه نویسی، نرم افزار سیستمی و نرم افزار کاربردی.
نرم افزار برنامه نویسی
نرم افزار برنامه نویسی به ابزارهایی گفته میشود که برنامهنویسان برای توسعه نرم افزارها و برنامههای جدید استفاده میکنند. C، جاوا، پایتون، CSS از جمله نرم ابزارهای برنامهنویسی هستند.
نرم افزار سیستمی
نرم افزار سیستمی، منابع سخت افزاری و نرم افزاری یک سیستم کامپیوتری را مدیریت میکند. این شامل سیستم عامل، درایورهای دستگاه، برنامههای کاربردی و سایر نرم افزارهایی برای انجام عملکردهای سیستم کامپیوتری است.
نرم افزار کاربردی
نرم افزار کاربردی شامل پردازشگرهای کلمه، سیستمهای مدیریت داده، پخش کنندههای رسانه، آنتی ویروسها، ابزارهای مدیریت فایل و دیسک و نرم افزارهای دیگر است که امکان انجام وظایف خاص توسط کاربران را فراهم میسازد.
تفاوت های کلیدی سخت افزار و نرم افزار
هرچند سخت افزار و نرم افزار دو جزء ضروری برای هر رایانه هستند، اما اهداف متفاوتی دارند. تفاوتهای کلیدی این دو بخش عبارتاند از:
- سخت افزار جزء فیزیکی یک سیستم کامپیوتری است. در مقابل، نرم افزار برنامهها و دادههایی است که روی آن قطعات سخت افزاری اجرا می شود و رایانه میگوید چگونه یک کار را انجام دهد. این تفاوت اصلی بین سخت افزار و نرم افزار است.
- سخت افزار با استفاده از مواد الکترونیکی ساخته شده است. نرم افزار با نوشتن دستورالعملها با استفاده از یک زبان برنامهنویسی توسعه مییابد.
- سخت افزار قابل لمس و نرم افزار غیر قابل لمس است.
- سخت افزارها را به راحتی میتوان جابجا کرد، اما امکان جابهجایی نرم افزارها از مکانی به مکان دیگر از راه شبکه الکتریکی وجود ندارد.
- پس از بارگذاری نرم افزار در سیستم، سخت افزار شروع به کار میکند. برای استفاده از یک نرم افزار، باید آن را در کامپیوتر نصب کنید.
- هنگامی که یک قطعه سخت افزاری آسیب ببیند، میتوان آن را با یک قطعه جدید جایگزین کرد. هنگامی که نرم افزار آسیب ببیند، می توان آن را با استفاده از یک نسخه پشتیبان دوباره نصب کرد. بدافزارهایی مانند ویروسها و کرمها میتوانند به نرم افزار آسیب برسانند.
- اجرا کردن نرم افزار بدون سخت افزار ممکن نیست. از طرفی سخت افزار بدون نرم افزار قادر به انجام کار نیست.
- در نهایت، جایگزینی سخت افزار بسیار گرانتر از نرم افزار است.
سخن پایانی
هم سخت افزار و هم نرم افزار برای عملکرد صحیح کامپیوتر ضروری هستند. برخی از افراد به اشتباه از این واژهها به جای یکدیگر استفاده میکنند. سخت افزار به اجزای فیزیکی رایانه اشاره دارد در حالیکه نرم افزار شامل دستورالعملهایی است که برای انجام یک کار خاص به رایانه داده میشود. امیدواریم این وبلاگ به شما کمک کند تفاوت بین سخت افزار و نرم افزار را درک کنید تا یاد بگیرید چگونه از هر دو برای پشتیبانی از کار یا تحصیل خود استفاده کنید. تیم ما در هر لحظه آماده پاسخگویی به سوالات و ابهامات شما در این زمینه میباشد.