اگر به داشتن شغلی در رشته نرم افزار فکر میکنید، احتمالاً برایتان سوال است که مشاغل مشهور و یا پردرآمد برای مهندسان نرم افزار چیست. تقریباً هر شرکتی به نوعی به یک مهندس نرم افزار نیاز دارد. دنیای نرم افزار گسترده و دارای نقشهای شغلی متعددی است. از کدنویسی گرفته تا مدیریت پروژه و فراتر از آن، فرصتهای زیادی برای افراد علاقهمند به فعالیت در این رشته وجود دارد که در این مقاله راجع به برخی از مشهورترین آنها صحبت خواهیم کرد.
رشته نرم افزار چیست؟
رشته نرم افزار یکی از گرایشهای مهم کامپیوتر است که با ترکیبی مهارتهای فنی، تفکر تحلیلی و دیگر تواناییهای مهندسی به طراحی، توسعه و ارتقا نرم افزارها میپردازد؛ به مطالعه، طراحی، توسعه و نگهداری نرم افزارها میپردازد. عنوان مهندسی نرم افزار طیف گستردهای از مشاغل را پوشش میدهد، اما کار اکثر آنها طراحی، توسعه و نگهداری نرم افزارهای رایانهای چون وبسایتها، برنامههای نرم افزاری و… است. در کشور ما با شرکت در کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر و انتخاب گرایش نرم افزار میتوان تحصیلات خود را به صورت تخصصی در مقطع ارشد این رشته ادامه داد.
بازار کار رشته نرم افزار
عوامل متعددی چون رشد اقتصادی، تورم و پیشرفتهای فناوری میتواند بر قابلیت استخدام یک تحصیلکرده رشته نرم افزار تأثیر بگذارد. با این حال بر اساس گزارش منتشر شده توسط شرکت مصاحبهکننده Karat، با وجود رکود در بازار کار فناوری، تقاضا برای مهندسان نرم افزار همچنان بالا و در کشورهای پیشرفته همچنان در حال افزایش است. پیشبینیها حاکی از رشد 25 درصدی برای نقشهای مهندسی نرم افزار از سال 2021 تا 2031 است که سه برابر سریعتر از میانگین برای همه مشاغل است. این گزارش مشاغل نرم افزاری چون تحلیلگر داده، معمار ابر و مهندسان داده را بهعنوان سه نقش پرتقاضا در سال 2023 معرفی کرد.
همچنین تخصص در یک حوزه فناوری نوظهور مانند فناوری بلاک چین، هوش مصنوعی یا واقعیت مجازی میتواند رقابتپذیری متقاضیان این حوزه را در بازار کار افزایش دهد. البته توجه به این نکته مهم است که علاوه بر مهارتهای فنی، داشتن مهارتهای نرم چون توانایی انجام کارگروهی و مهارتهای ارتباطی نیز از ضروریات موفقیت در بازار کار رشته نرم افزار است.
چرا رشته نرم افزار را انتخاب کنم؟
تحصیل کردن در رشته نرم افزار یک کار چالشبرانگیز و در عین حال ارزشمند است. دلایل زیادی برای تحصیل به این رشته وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
فرصتهای شغلی متنوع
رشته نرم افزار بسیار گسترده است و طیف گستردهای از مشاغل و نقشها را در بر میگیرد. این ویژگی به افراد این امکان را میدهد تا در زمینههای موردعلاقه خود فعالیت کنند.
حقوقهای بالاتر نسبت به بسیاری از مشاغل دیگر
مهندسان نرم افزار اغلب از حقوق و مزایای شغلی بسیاری برخوردارند. طبق برآوردهای Glassdoor، متوسط حقوق سالانه مهندسان نرم افزار در کشورهای پیشرفتهای مثل آمریکا حدود 100000 تا 120000 دلار در سال است.
امکان دورکاری
امکان دورکاری برای بسیاری از افراد جویای کار دارای اهمیت است. مشاغل حوزه نرم افزار اغلب امکان دورکاری دارند، چرا که تقریباً تمام کار آنها با استفاده از رایانه انجام میشود.
تنوع و انعطافپذیری
تنوع و انعطافپذیری شغلی بخشی جداییناپذیر از شغل یک مهندس نرم افزار است. برای نمونه بسیاری از مهندسان نرم افزار برای ارائه خدمات دائما در سفر هستند که هزینه آن توسط شرکت پرداخت میشود.
زمینه برای بروز خلاقیت و حل مسئله
اگر فردی خلاق هستید؟ مشاغل نرم افزاری میتواند گزینه شغلی عالی برای شما باشد. این رشته حوزه وسیعی برای بیان خود و تواناییهایتان به شما ارائه میدهد.
مشاغل مشهور رشته نرم افزار
دنیای نرم افزار وسیع و با گزینههای شغلی متعدد است که هر کدام به مهارتها و صلاحیتهای خاصی نیاز دارند. برخی از این مشاغل مشهورترند، یعنی در عصر تکنولوژی امروز کاربرد گستردهتری دارند. همچنین داشتن درآمد بالاتر، فرصت کاری بیشتر، امکان انجام دورکاری، انعطافپذیری و امکان پیشرفت شغلی از دیگر مواردی است که باعث مشهور بودن برخی از مشاغل رشته نرم افزار میشود. با توجه به موارد ذکرشده در ادامه به برخی از محبوبترین گزینههای شغلی رشته نرم افزار اشاره خواهیم کرد:
برنامهنویس کامپیوتر (Computer Developer)
برنامهنویسی یکی از رایجترین گزینههای شغلی در مشاغل رشته نرم افزار است. برنامهنویسان با استفاده از زبانهای برنامهنویسی مانند جاوا، پایتون، سی پلاس پلاس و…، برنامهها و سیستمهای نرم افزاری را برای کاربران طراحی، توسعه و نگهداری میکنند. برنامهنویسی از مشاغل مهم و کاربردی است که امکان خلاقیت و نوآوری در آن زیاد است.
مهندس DevOps (Development Operations)
مهندسان DevOps بر بهینهسازی و تسهیل اتوماسیون تمرکز دارند که شامل سادهسازی نرم افزار، بهبود کارایی سیستم و اطمینان از پایداری نرم افزار است. در حقیقت یک مهندس DevOps مسئول ارتباط بین فناوری اطلاعات، تیم نرم افزاری و کسبوکار است. این فرصت شغلی در 5 سال گذشته 40 تا 45 درصد افزایش داشته است.
طراح وب (Web Designer)
طراحی وب یکی دیگر از مشاغل معروف رشته نرم افزار است که وظیفه طراحی وب سایتهای جذاب و کاربر پسند را بر عهده دارند. طراحی وب ترکیبی از خلاقیت هنری با تخصص فنی برای ایجاد پلتفرمهای آنلاین برای جذب مخاطبان است.
دانشمند داده ( Data Scientist)
دانشمندان داده متخصصانی هستند که از روشهای آماری و محاسباتی برای استخراج و پردازش حجم عظیمی از داده استفاده میکنند. این فرآیند شامل جمعآوری، تجزیه و تحلیل و نمایش دادهها با جزئیات مربوطه، برای به دست آوردن خروجی بهینه است. آنها برای شناسایی روندها، الگوها و روابط با مجموعه داده ها کار میکنند و برای کمک به تصمیمگیری آگاهانه کسب و کارها، پیش بینیهایی را ارائه میدهند.
مهندس کلان داده (Big Data Engineer)
کسبوکار ها برای افرادی که در راستای رسیدن به اهداف استراتژیک، تصمیمگیری و نوآوری، بتوانند حجم زیادی از دادهها را به بینشهای عملی تبدیل کنند، ارزش قائل هستند. وظیفه مهندسان کلان داده جمعآوری و سازماندهی حجم زیادی از دادهها در سیستمهای پردازش و پایگاههای داده و تجزیهوتحلیل و ارزیابی آن برای تصمیمهای مرتبط است. آنها وظیفه ذخیره و مرتبسازی دادهها براساس نیاز مشتری را نیز بر عهده دارند.
معماران داده (Data architects)
این متخصصان داده مسئول تمام فرآیندهای پیچیده لازم برای تصمیمگیری استراتژیک در مشاغل بزرگ هستند. آنها مسئول نظارت بر ذخیرهسازی و سازماندهی دادهها هستند. بخشی از وظیفه آنها تضمین امنیت پایگاه داده است.
مهندس ابر (Cloud Engineer)
مهندسان ابر متخصصانی هستند که سیستمهای رایانش ابری از جمله ابرهای عمومی، خصوصی و ترکیبی را طراحی، توسعه و مدیریت میکنند. آنها مسئول ایجاد و نگهداری زیرساختهای مبتنی بر ابر، پیادهسازی پروتکلهای امنیتی و اطمینان از اجرای کارآمد سیستمهای ابری هستند. از آنجایی که 94٪ از شرکت ها از ابر استفاده میکنند، میتوان تصور کرد که این حرفه مشهور رشته نرم افزار چقدر میتواند کاربردی باشد.
توسعهدهنده برنامه موبایل (Mobile App Developer)
توسعهدهندگان اپلیکیشنهای موبایل به سبب افزایش گسترده کاربران گوشیهای هوشمند، در دهه گذشته تقاضای بالایی دارند. این افراد حرفهای باید تجربه کار با زبانهای برنامهنویسی و توسعه اپلیکیشنها برای پلتفرمهای محبوب مانند iOS و Android را داشته باشند.
تحلیلگر امنیت داده (Data Security Analyst)
تحلیلگران امنیت داده باید قادر به درک و مدیریت کامل فایروال، فناوریهای رمزگذاری و پروتکلهای شبکه باشند. آنها مسئول حفاظت و امنیت دادههای یک سازمان هستند. در واقع تحلیلگر امنیت داده پروتکلها و اقدامات امنیتی را برای محافظت از سیستمها و شبکههای رایانهای در برابر حملات سایبری طراحی و اجرا میکند.
مهندس سیستم (System engineer)
یک مهندس سیستم از زیرساختهای فنی یک شرکت مراقبت میکند که شامل فعالیتهایی نظیر نصب برنامههای نرم افزاری، شبکهها و پایگاههای داده برای شرکتهای فناوری اطلاعات است. مهندسان سیستم برای ترجمه اطلاعات فنی برای کاربران غیر فنی، باید دارای مهارتهای ارتباطی قوی باشند.
طراح بازیهای ویدیویی (Video game designer)
طراحان بازیهای ویدیویی مسئول ایجاد ویژگیهای تعیینکننده بازیهای ویدیویی چون شخصیتها، اهداف، موانع، سطوح و روایتها هستند. آنها در راستای انجام وظایف خود با بسیاری از متخصصان و تیمهای دیگر، از جمله پرسنل فنی و افراد خلاق تعامل دارند. کار در صنعت بازی میتواند یکی از گزینههای شغلی پردرآمد رشته نرم افزار در سال 2023 باشد.
سخن پایانی
رشته نرم افزار فرصتهای شغلی متنوعی را برای افراد با مهارتها و علایق مختلف ارائه میدهد. از توسعهدهنده و مهندس نرم افزار گرفته تا برنامهنویس یا طراح وب، نقشهای متعددی در این حوزه پویا و به سرعت در حال رشد وجود دارد. مهم این است که نقاط قوت و علایق خود را شناسایی کنید، مهارتها و تجربیات لازم را کسب کنید و با به روز بودن با آخرین روندها و فناوریها، در شغل نرم افزاری منتخب خود موفق شوید.